Czytelnik: W dniu 20 października br. zmarł mój ojciec. W skład spadku po nim wchodzi niewielkie spółdzielcze własnościowe mieszkanie. Wiem jednocześnie, że mój zmarły ojciec zaciągnął liczne zobowiązania pieniężne. Czy jako spadkobierca ustawowy będę musiała je spłacać?
Odpowiedź: Z dniem 18 października 2015 roku weszły w życie przepisy, które znacząco zmieniają zasady odpowiedzialności za długi spadkowe. Dzięki nowym przepisom spadkobiercy, którzy nie złożą w ciągu 6 miesięcy oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, nie będą już ponosić nieograniczonej odpowiedzialności za długi wchodzące w jego skład. Od teraz „milczenie” spadkobiercy będzie się wiązało z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a więc ewentualna odpowiedzialność za długi spadkowe nie będzie mogła być wyższa niż wartość odziedziczonego majątku.
Dzięki nowym przepisom „milczenie” będzie się wiązało z przyjęciem spadku
z dobrodziejstwem inwentarza, a więc odpowiedzialność za długi będzie ograniczona tylko do tzw. stanu czynnego spadku, tj. do wartości aktywów spadku. Jeżeli więc
np. wartość stanu czynnego spadku (wskazywanego przez Panią mieszkania) wynosi 150 tys. zł, a długi są równe kwocie 200 tys. zł, to wierzyciel będzie mógł domagać się zapłaty jedynie 150 tys. zł.
Wchodzące od 18 października 2015 r. przepisy wprowadzają także instytucję prywatnego wykazu inwentarza, czyli spisu tego co wchodzi w skład spadku – dotychczas taki spis inwentarza sporządzał wyłącznie komornik sądowy.
Pamiętać jednak należy, iż kluczowe znaczenie dla kwestii odpowiedzialności za długi spadkowe ma data otwarcia spadku, która jest równoznaczna z chwilą śmierci spadkodawcy. W praktyce oznacza to tyle, że jeżeli otwarcie (nabycie) spadku nastąpiło przed dniem 18 października 2015 roku (spadkodawca zmarł przed tą datą), to zastosowanie mogą mieć również przepisy dotyczące przyjęcia spadku wprost – czyli z nieograniczoną odpowiedzialnością za dugi spadkowe.
Podstawa prawna: art. 1012, 1015, 1016 (uchylony 18 października 2015 roku) w związku z art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 Nr 16 poz. 93 z późniejszymi zmianami).
